Meesterlijke prestaties bij complexe bouwwerken en beeldhouwkunst
Vanaf mijn prille jeugd hebben romaanse en gotische bouwwerken altijd veel indruk op mij gemaakt.
Niet alleen vanwege de devote sfeer van het interieur, maar bovenal door het uitzonderlijke vakmanschap waarmee deze mooie bouwwerken voor eeuwen in al hun glorie nu nog steeds zijn te bewonderen.
Bij mijn vader en ook binnen zijn familie, was veel aandacht voor architectuur en stedenschoon. Ondanks de streng Calvinistische opvoeding van mijn vader verzuimde hij nooit om "even" een "Roomse" kerk binnen te gaan om dan zeer aandachtig en zwijgzaam rond te kijken. Waarschijnlijk was hij meer ontvankelijk voor de mystieke sfeer van deze Katholieke kerken dan het strenge en kale Reformatorische kerkinterieur. In Amsterdam waren neogotische Kuiper-kerken vroeger nogal goed vertegenwoordigd.
De paplepel is mij hiermee ontegenzeglijk aangereikt.
Uiterst complexe kathedralen en basilieken zijn weliswaar na een groot aantal jaren bouwen tot stand gekomen, maar de middelen waarmee ze zijn gebouwd zijn van bewonderenswaardige minimale eenvoud geweest. Volkomen onbegrijpelijk door het ontbreken van de hedendaagse geavanceerde middelen.
Bij ontwerp en bouw moeten toen strenge hiërarchie, samenwerking en informatie bij de opdrachten zonder enige inspraak zijn uitgevoerd. Men moet ook zeer dicht bij het werk hebben geleefd en gewoond onder de toenmalige sobere omstandigheden. Er valt daarover nog heel veel te veronderstellen.
De kerken van Xanten, Kalkar, Kleve en Kranenburg in het Nieder-Rhein gebied laten zien wat er nog aan beeldhouwwerk in hout is te bewonderen. In calvinistisch Nederland, in delen van België en Noord Frankrijk zijn door de beeldenstorm in 1566 jammerlijk veel kunstwerken beschadigd of verloren gegaan. Margaretha van Parma had de onrusten alweer aardig hersteld. Maar Philips II heeft hier in de lage landen met de hertog van Alva en zijn leger nog eens een extra stok(je) en de brandstapel voor gestoken. Daarmee was de 80-jarige oorlog begonnen.